اشاره: استاد جوهرشاه اخلاقی از محدود استادانی است که مسلک مقدس معلمی را به نحو احسن آن انجام میدهد. او مبتکر برنامه های فرهنگی، ورزشی و دینی در معارف مالستان و خصوصا لیسه عالی میرآدینه می باشد که با برگزاری برنامه های متنوع شوق، علاقه و انگیزه مکتب رفتن را به دل شاگردان زنده می سازد. با توجه به مشکلات عدیده جامعه ای ما و نبود فرهنگ برگزاری برنامه های فوق، موجودیت استادانی مثل جوهرشاه اخلاق در مکاتب سرمایه بزرگ شمرده میشود. از اینرو مصاحبه ای را با استاد جوهرشاه اخلاقی (استاد در لیسه عالی میرآدینه) انجام داده ایم که در ذیل می خوانید:

مصاحبه کننده: حیات الله مهریار

مهریار- در نخست تشکر میکنم از اینکه وقت خویش را در اختیار ما قرار دادید و اگر لطف کنی و برای خواننده های محترم گاهنامه روشنگر مالستان از جوهر شاه اخلاقی کمی صحبت کنید؟

اخلاقی- جوهرشاه اخلاقی فرزند موسی هستم و در سال 1355 هجری شمسی در قول آدم میرآدینه دیده به این دنیا گشوده ام. درس و تعلیم را از آوان کودکی در مسجد آغاز کردم و نظر به استعداد و علایق خانواده خصوصا پدرم، راه مدارس دینی را در پیش گرفتم. چند سالی در مدرسه های دین مالستان مشغول تحصیل بودم و بعد تعلیمات بیشتر را از حوزه علمیه قم از مدارس دینی ایران نیز بهره مند شدم.

مهریار- استاد شما تعلیمات تانرا در حوزه علوم اسلامی آغاز و به پیش بردید و چی شد که وظیفه معلمی را برگزیدید؟

اخلاقی- در حقیقت وظیفه برای انسان مقدس است و هدف از خواندن در بخش های مختلف خدمت صادقانه به مردم است. از اینرو پس از سقوط رژیم طالبان و فراهم شدن زمینه آموزش برای اطفال این وطن، بهتر دانستم تا از این طریق بتوانم آنچه را که آموخته ام به دیگران منتقل کنم. در واقع باید مردم را آگاه بسازیم و زمینه رشد و بالنده گی جامعه را فراهم نماییم، از اینرو تدریس در مکاتب را بهتر از هر راه دیگر بر شمردم و وارد تدریس برای شاگردان در لیسه عالی میرآدینه گردیدم.

مهریار- مدت چند سال میشود که به حیث معلم در لیسه عالی میرآدینه ایفای وظیفه میکنید؟

اخلاقی- پس از سقوط طالبان که حدوداً سال 1382 میشود.

مهریار- از نظر شما یک معلم خوب دارای کدام صفات باشد؟

اخلاقی- این مسئله بر میگردد به طرز دید معلمان که چگونه باید باشند. ولی آنچه برای من بعنوان یک معلم مهم است معلم باید؛ معلمی را وظیفه اصلی خویش بداند، صداقت و ایمانداری داشته باشد، تدریس مطابق به مسلک و توانمندی اش به پیش ببرد، حسود و تنگ نظر نباشد، در واقع معلم باید مثل شمع بسوزد تا جامعه را بسازد و در اخیر اینکه معلم باید پناه گاه شاگردان باشد نه اینکه باعث ترس و هراس شاگردان گردد.

مهریار- شما سرودن دوبیتی های عامیانه را و در کل فعالیت فرهنگی تانرا از چی زمانی آغاز کردید؟ آیا فعلا هم دوبیتی می سرایید؟

اخلاقی- دوبیتی و غزل سرودن را در جریان تحصیل ام در حوزه علمیه قم علاقمند بودم و فعالیت های فرهنگی ام از زمانی بیشتر شد که خبر شهادت رهبر شهید بابه مزاری در رسانه پیچید و به مناسبت یاد بود آن رهبر فرزانه باعث میشد تا درد، رنج و غم خویش را از این طریق ابراز میکردم. فعلا هم دوبیتی های هزاره گی و غزل های را به مناسب های مختلف می سرایم تا در محافل مفرح بیشتر ببخشد.

مهریار- آنچه که به یاد دارم برای اولین بار در مکاتب مالستان بخصوص لیسه عالی میرآدینه جشن روز معلم را برگزار کردید، چی انگیزه ای باعث شد که این ابتکار را روی دست بگیرید؟

اخلاقی- وقتی که بحیث معلم در لیسه عالی میرآدینه ایفای وظیفه می نمودم در تقویم روز سوم جوزا را بعنوان روز معلم زکر کرده بودند و اما؛ هیچگونه برنامه ای در کار نبود. این سوال در ذهنم خلق شد که چرا از معلمی که با همه ای مشقت های روزگار دست و پنجه نرم میکنند و تنها روز آنان در صفحه جنتری باقی میماند. از اینرو در پی آن شدم تا از مقام و عظمت معلم بصورت درست و در شأن آن تجلیل نماییم. از اینرو این موضوع با مدیریت مکتب، استادان و شاگردان در میان گذاشتم که با حمایت آنان مواجه شدم. از اینرو هر سال با برنامه های متنوع از روز معلم تجلیل میکنیم.

مهریار- آیا کدام تغیری در علایق و انگیزه معلمین و شاگردان در ارتباط به مکتب، تدریس و آموزش نسبت به سالهای قبل بوجود آمده؟

اخلاقی- در سالهای قبل شاگردان نظر به عادت و رواج مرسوم مکتب می آمدند و ما تلاش کردیم این موضوع را تفهیم نماییم که آموزش یک امر ضروری است و باید مسئولانه با آن برخورد گردد، از اینرو با برگزاری برنامه های متنوع فرهنگی در مکتب، علایق معلمین و شاگردان نظر به سالهای قبل بهتر شده است.

مهریار- آیا شاگردانیکه همه ساله فارغ میشوند، در سطح دانش آنها نسبت به سالهای قبل کدام تغیری مشاهده میشود؟

اخلاقی- در سالهای قبل بدون شک نبود کدر های علمی و زمینه کسب دانش محدود بود و شاگردان مجبور بودند تا در زمستان ها مشقت های را متقبل شوند و در کابل و غزنی بیایند و کورس های آموزشی را تعقیب نمایند. ولی در سالهای بعد معلمین کورس های متعدد آموزشی را سپری کردند و میتود های نوین آموزشی را آموختند و از سوی هم کورسهای آموزشی بصورت مداوم در مالستان ایجاد گردید که زمینه بهتر آموزش را در همه وقت فراهم نموده است. از اینرو فکر میکنم سطح دانش شاگردان نسبت به سالهای قبل بهتر شده باشد.

مهریار- آیا در فعالیت های فرهنگی که شما مبتکر آن هستید، استادان دیگر هم با شما همکاری می نماید؟

اخلاقی- بدون شک کارهای فرهنگی را یک فرد به تنهایی نمیتواند به شکل درست آن به پیش ببرد و باید همکاری همه جانبه وجود داشته باشد. مدیریت مکتب، استادن محترم لیسه عالی میرآدینه و شاگردان سهم فعال را در بخش تخنیک و منابع دارند و همین هماهنگی باعث میشود که برنامه ها به نحو احسن آن اجرا گردد.

مهریار- استاد دلیل اینکه شاگردان همرای شما بسیار صمیمی هستند و روابط نیک میان شما و آنان وجود دارد را در چی میدانید؟

اخلاقی- روابط من با شاگردانم صمیمی و مثل دو دوست میباشد و نحوه برخورد معلمین متفاوت است و شاید عواملی که شاگردانم لطف دارند با من صمیمی اند در نحوه برخورد ام با شاگردان باشد. زیرا علاقه دارم تا زمینه فعالیت را برای آنها فراهم نماییم و اگر کسی در یک بخش استعداد نداشت سر زنش نمی شود و در بخش که او علاقمند است و استعدادش را دارد تشویق میکنم. از سوی هم در اجرای برنامه های فرهنگی، ورزشی ودینی مدیریت سالم دارم و برای همه نظر به استعداد شاگردان سهم قایل هستم. فکر میکنم همین امر باعث میشود تا حس عاطفی میان شاگرد و استاد ایجاد گردد.

مهریار- در مجموع در کدام بخش ها در مکتب فعالیت می نمایید؟

اخلاقی- ضمن اینکه به تدریس می پردازم، در وسط هر سال دو کپ فوتبال و والیبال در بخش ورزش، جشن های ملی، مذهبی و مسابقه های علمی میان شاگردان و مکاتب برگزار میکنیم. به همین مناسبت زمین ورزشی را در عقب لیسه عالی میرآدینه با کمک و همکاری خیرین ساخته ایم که در نوع خود بی نظیر میباشد.

مهریار- آیا با گاهنامه روشنگر قبلا معرفی بوده اید؟

اخلاقی- گاهنامه روشنگر مالستان که تنها نشریه چاپی است که بصورت متداوم در دسترس ما قرار میگیرد، یک نام کاملا آشنا است و همیشه چشم انتظار شماره های بعدی آن هستیم. علاقمندان گاهنامه روشنگر مالستان در میان اهل معارف زیاد و آشنایی دیرینه داریم.

مهریار- به نظر شما گاهنامه روشنگر مالستان با وجود مشکلات عدیده و موانع که وجود دارد هر از گاهی در کابل چاپ و به دسترس مردم مالستان قرار میگیرد، کدام تغیر مثبت در ذهنیت مردم بوجود آورده و یا می آورد؟

اخلاقی- همانطوریکه یادآور شدم گاهنامه روشنگر مالستان تنها نشریه چاپی است که مردم مالستان به آن دسترسی دارد، از اینرو نقش بسیار حیاتی در روشنی اذهان مردم در بعد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی  داشته است. امروز شاگردان و معلمین مالستان از شخصیت های علمی و فرهنگی مالستان که توسط گاهنامه روشنگر معرفی شده اند آشنایی دارد و گاهنامه روشنگر مالستان نماد وحدت، همپذیری و مالستان واحد میباشد و برای ما انگیزه می بخشد که کلی نگر باشیم و منافع علیای مالستان را مد نظر بگیریم.

مهریار- پیام شما به دانشجویان و بخصوص روشنفکران مالستان چیست؟

اخلاقی- روشنفکران مالستان چی در داخل و یا خارج از کشور زندگی میکنند میخواهم این پیام را برسانم که، در هر سطح دانش و در هر و محل که قرار دارند به حد توان خویش نظر به مسلک و علایق خویش فعالیت داشته باشند و آنانیکه قلم بدست اند با نوشتار خویش چهره واقعی مالستان را به دیگران ترسیم نماید و چالشهای موجود را، راه حل پیشنهاد نموده و زمینه برطرف شدن مشکلات را فراهم نمایند.

 مهریار- استاد با جهان سپاس از شما!

اخلاقی- تشکر از شما و گاهنامه روشنگر مالستان.

منبع: وبسایت مجمع استادان و تحصیلکرده های مالستان